Veraset ilamı diğer adıyla mirasçılık belgesi, vefat eden bir kişinin yasal ve atanmış mirasçılarının kimler olduğunu ve miras üzerindeki haklarını belirleyen resmi bir belgedir. Bu belge, miras paylaşımı ve devir işlemleri için temel gerekliliklerden biridir. Peki, veraset ilamı nasıl alınır ve nerelerde kullanılır? İşte detaylarımız bu yazıda yer almaktadır. Ayrıca, yazımıza geçmeden önce miras payları devri, mal paylaşımı gibi hususlar karışık olduğu için süreçte uzman bir miras avukatından destek almanız gerekmektedir.
Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Nedir?
Veraset ilamı, diğer adıyla mirasçılık belgesi, bir kişinin vefatı sonrasında geride bıraktığı miras üzerinde hak sahibi olan kişileri ve bu kişilerin miras paylarını belirleyen resmi bir belgedir. Bu belge, mirasçıların yasal haklarını tespit etmek ve miras işlemlerini yürütmek için gereklidir. Bu belge alınmadan mirasın resmi olarak devri veya paylaşımı mümkün değildir. Başka bir deyişle, veraset ilamı, vefat eden kişinin mirasçılarını ve bu mirasçıların miras paylarını resmi olarak belirlemek için düzenlenir. Türk Medeni Kanunu’na göre mirasçılar şunlardır:
- Yasal Mirasçılar: Kan hısımları, eş, evlatlık gibi doğrudan mirasçılar.
- Atanmış Mirasçılar: Vefat eden kişinin vasiyetname veya miras sözleşmesi ile belirlediği kişiler.
Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Nasıl Alınır?
Veraset ilamı alınmadan miras paylaşımı ve devir işlemleri yapılamaz. Öncelikle, bu belge E-Devlet üzerinden (basit durumlarda), Noter veya Sulh Hukuk Mahkemesinden alınır. Bununla birlikte, bu belge alınmadan mirasın resmi olarak devri veya paylaşımı mümkün değildir.
a- Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) İçin Gerekli Belgeler
- Vefat eden kişiye ait ölüm belgesi.
- Başvuru yapan kişiye ait kimlik.
- Aile nüfus kayıt örneği (genelde noterde sistem üzerinden alınır).
b- Veraset İlamı Nerelerde Kullanılır?
- Banka hesaplarının mirasçılara devri.
- Taşınmazların (ev, arsa vb.) tapu işlemleri.
- Araç gibi taşınır malların mirasçılara geçişi.
- Miras paylaşımı sırasında hakların belirlenmesi.
Veraset İlamı Nasıl Çıkar?
Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) almak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz. Bu belge, vefat eden kişinin yasal ve atanmış mirasçılarının tespit edilmesi için gereklidir. İşlem, noterlerden veya sulh hukuk mahkemelerinden yapılabilir. Veraset ilamı olmadan, mirasın paylaşımı veya mal varlıklarının devri gibi işlemler yapılamaz. Bu yüzden bu belgenin çıkarılması yasal bir zorunluluktur.
1. Başvuru Yapılacak Yer Seçimi
- Noter: Mirasçılar arasında herhangi bir anlaşmazlık yoksa ve miras durumu karmaşık değilse noter aracılığıyla alınabilir.
- Sulh Hukuk Mahkemesi: Anlaşmazlık varsa veya mirasla ilgili özel durumlar söz konusuysa mahkemeye başvurulması gerekir.
- E-Devlet: Basit miras durumlarında, bazı noter işlemleri yerine E-Devlet üzerinden talepte bulunabilirsiniz.
2. Gerekli Belgeler
- Vefat Belgesi: Ölen kişiye ait resmi ölüm belgesi.
- Kimlik Belgesi: Başvuru yapan kişinin kimlik kartı veya nüfus cüzdanı.
- Aile Nüfus Kayıt Örneği: Ölen kişinin tüm yasal mirasçılarının yer aldığı kayıt. (Noter veya mahkeme genellikle bu belgeyi kendisi temin eder.)
- Varsa Diğer Belgeler: Özel bir durum varsa ek belgeler istenebilir.
3. Notere Başvuru
- En hızlı yöntemlerden biridir.
- Notere giderek başvuruda bulunulur ve başvuru genellikle aynı gün içinde sonuçlanır.
- Ücretlidir: Noter işlemi için belirli bir harç bedeli ödenir.
4. Sulh Hukuk Mahkemesine Başvuru
- Başvuru yeri, vefat eden kişinin son ikametgâhının bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesidir.
- Öncelikle, bir dilekçe hazırlanarak mahkemeye başvurulur (örnek bir dilekçe aşağıda verilmiştir).
- Hâkim, belgeleri inceleyerek mirasçıları ve miras paylarını belirler.
- Süreç biraz daha uzun sürebilir (genellikle birkaç hafta).
5. E-Devlet Veraset İlamı
- Bazı basit durumlarda, veraset ilamı talebi E-Devlet üzerinden yapılabilir.
- Giriş yapıldıktan sonra “Noter İşlemleri” veya “Veraset Belgesi Başvurusu” menüsünden başvuru yapılır.
- Eğer uygunsa belge online olarak alınabilir.
Veraset İlamı Dilekçe Örneği
Aşağıda bir veraset ilamı dilekçe örneği bulunmaktadır. Bu dilekçe, Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak bu belgenin düzenlenmesini talep etmek için hazırlanmıştır. Ancak, dilekçe duruma göre uyarlanabilir. Çünkü, bu dilekçe örneği genel bir şablondur. Eğer noter aracılığıyla alacaksanız, bu dilekçe yerine noterin yönlendirmesiyle gereken işlemler yapılır. Dilekçe yazarken profesyonel bir hukukçudan yardım almanız faydalı olacaktır.
T.C. [İL ADI] SULH HUKUK MAHKEMESİ’NE
DOSYA NO: (Eğer biliniyorsa buraya yazılır)
DAVACI:
Adı Soyadı: [Davacının adı soyadı]
T.C. Kimlik No: [Davacının T.C. kimlik numarası]
Adres: [Davacının adres bilgileri]
KONU: Mirasçılık Belgesi talebine ilişkindir.
AÇIKLAMALAR:
- [Vefat eden kişinin adı soyadı], [doğum tarihi] doğumlu olup [vefat tarihi] tarihinde [vefat yeri]’nde vefat etmiştir.
- Vefat eden kişinin yasal mirasçıları ve bu mirasçılara düşen miras paylarının belirlenmesi amacıyla Mirasçılık Belgesi düzenlenmesi gerekmektedir.
- Aile nüfus kayıt örneği ve ölüm belgesi dilekçemiz ekinde sunulmuştur.
HUKUKİ DAYANAK: Türk Medeni Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri.
DELİLLER:
- Ölüm Belgesi
- Aile Nüfus Kayıt Örneği
SONUÇ VE İSTEM:
Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle, vefat eden [vefat edenin adı soyadı]’nin mirasçıları ve miras paylarının belirlenmesi amacıyla Mirasçılık Belgesi düzenlenmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.
Tarih: [Dilekçenin yazıldığı tarih]
Davacı:
[Davacının adı soyadı]
[İmza]
Ekler:
- Ölüm Belgesi
- Aile Nüfus Kayıt Örneği
- Gerekli Diğer Belgeler
E Devlet Veraset İlamı
E-Devlet üzerinden bu belgeyi alabilmeniz için yalnızca yasal mirasçı statüsünde olmanız gerekir. Fakat, daha karmaşık miras durumlarında noter veya mahkeme başvurusu gerekir. Bu belgeyi E-Devlet üzerinden almak, hızlı ve pratik bir yöntemdir. Yasal mirasçıların belirlenmesi için noter işlemleri yerine kullanılabilir. Ancak, bazı durumlarda noter veya mahkemeye başvurmak gerekir. İşte detaylı bir rehber:
1. Giriş Yapın
- E-Devlet Portalı: Öncelikle, https://www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapın.
- Kimlik Doğrulama: Daha sonra, T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yapın. Bunun dışında, giriş için E-İmza, mobil imza, veya internet bankacılığı kullanabilirsiniz.
2. İlgili Hizmeti Bulun
- Hizmet Arama: Ana sayfanın arama çubuğuna “Veraset İlamı” veya “Mirasçılık Belgesi” yazın.
- Noterler Birliği İşlemleri: “Türkiye Noterler Birliği – Veraset Belgesi Sorgulama” hizmetine tıklayın.
3. Talep Oluşturun
- Sistem, ölen kişinin T.C. kimlik numarasını girmenizi isteyebilir.
- Bununla birlikte, vefat eden kişiyle mirasçılık ilişkisi aile nüfus kayıt sisteminden otomatik olarak doğrulanır.
4. Sonuçları Görüntüleyin
- E-Devlet, aile bağlarına göre yasal mirasçı olup olmadığınızı kontrol eder.
- Eğer, uygunsanız belgeyi sistem üzerinden PDF olarak indirebilirsiniz.
E-Devlet Üzerinden Alınan Veraset İlamının Geçerliliği
E-Devlet üzerinden alınan veraset ilamı, yasal geçerliliği olan bir belgedir ve noter onaylı bir belgeyle eşdeğerdir. Başka bir deyişle, E-Devlet üzerinden alınan mirasçılık belgesi, resmi işlemlerde kullanılabilir ve noter tarafından düzenlenen belgeyle aynı yasal geçerliliğe sahiptir. Bunun yanında, bu belge Türkiye Noterler Birliği’nin sistemi üzerinden doğrulanarak oluşturulur, bu nedenle noter tasdikli bir belge gibi işlem görür. Örneğin, vefat eden kişinin banka hesaplarının tespiti ve devri, mirasçılara düşen mevduat paylarının aktarımı, Banka, tapu, araç devir işlemleri gibi miras işlemlerinde kullanılabilir. Ancak, karmaşık miras davalarında veya ihtilaflı durumlarda noter ya da mahkemeye başvurulması gerekir.
E-Devlet Üzerinden Veraset İlamı Alınamayan Durumlar
E-Devlet üzerinden Mirasçılık Belgesi almak hızlı ve kolaydır. Noter veya mahkemeye gitmeden belgeye erişim sağlar. Bununla birlikte, ücretlendirme minimal ya da ücretsizdir. Fakat, E-Devlet’ten mirasçılık belgesi alabilmeniz için yalnızca yasal mirasçı statüsünde olmanız gerekir. Daha karmaşık miras durumlarında noter veya mahkeme başvurusu gerekir. Demek ki, bazı durumlarda bu belgenin E-Devlet üzerinden alınması mümkün değildir. E-Devlet üzerinden Veraset İlamı alınamayan durumlar:
- Mirasçılar Arasında İhtilaf: Mirasçılar arasında anlaşmazlık varsa.
- Atanmış Mirasçı: Vasiyet veya atanmış mirasçı gibi özel durumlarda.
- Sistemsel Uyum Sorunları: Aile nüfus kayıtlarında eksik ya da hatalı bilgi varsa.
- Uluslararası İşlemler: Yurt dışındaki mal varlığına ilişkin işlemler için özel belgeler gerekebilir.
Sonuç olarak, bu gibi durumlarda noter veya Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmanız gerekir.
Av. Aslı Arslantaş
