UYUŞTURUCU TİCARETİ SUÇU VE CEZASI-TCK 188

Uyuşturucu Ticareti Suçu (TCK 188)

Uyuşturucu Ticareti suçu Türk Ceza Kanununda ikiye ayrılmıştır. Uyuşturucu imal, ithal ve  ihaç suçu Türk Ceza Kanunu 188.madde 1. fıkrasında, Uyuşturucu Ticareti Suçu Türk Ceza Kanunu 188.madde 3. fıkrasında düzenlenmiştir. Uyuşturucunun ruhsatsız veya ruhsat kurallarına aykırı olarak imal etmek, ithal etmek ve ihraç etmek Uyuşturucu Ticareti Suçu olarak kabul edilmektedir.

Uyuşturucu ve uyarıcı maddenin ruhsatsız veya ruhsat kurallarına aykırı olarak ülkede satmak, satışa sunmak, uyuşturucu maddeyi başkalarına vermek, uyuşturucu maddeyi taşımak veya depolamak, Uyuşturucu maddeyi satın almak, kabul etmek veya bulundurmak TCK 188/3 içerisinde suç olarak kabul edilmiştir. Uyuşturucu Ticareti Suçu kanunda ‘Kamu Sağlığına Karşı Suçlar’ başlığı altında düzenlenmiştir. Bu suça verilen ceza ile amaç kamu sağlığını korumaktır.

Uyuşturucu Suçunda Sanık

Uyuşturucu Ticareti suçunda sanık, herhangi bir kişi olabilir bununla ilgili bir sınırlama yoktur. Fakat bu suçu bazı meslek gruplarında olan kişilerin işlemesi cezayı ağırlaştırıcı neden olarak kabul edilmiştir.  Suçu işleyen kişinin doktor, diş hekimi, eczacı, kimyager, sağlık memuru, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, veteriner, sağlık hizmeti veren kişi, laborant,  kimyacılıkla veya ecza ticareti işi yapmakta olan biri olması halinde suçun cezası yarı oranında artırılır. Uyuşturucu ticareti suçunun tüzel kişi faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında güvenlik tedbiri uygulanır.

Uyuşturucu Ticareti Suçu Cezası

Uyuşturucu maddeyi imal, ithal veya ihraç eden kişi 20 yıldan 30 yıla kadar hapis cezası ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bunun yanı sıra, uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran fail, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Uyuşturucu İmal, İthal ve İhraç Etmek – TCK 188/1

Uyuşturucu Madde İmal, İthal ve İhraç  Suçlarının oluşması için failin uyuşturucu maddeyi hangi amaçla bulundurduğuna bakılması gerekmektedir. Fail, Uyuşturucu maddeyi ticari amaçla bulunduruyorsa Uyuşturucu Ticareti olarak kabul edilir. Fail, Uyuşturucuyu kullanmak amacıyla bulunduruyorsa bu durumda suç TCK 191 kapsamında değerlendirilir. Bu noktada özellikle uyuşturucunun miktarı ve bulundurulma şekline bakılmaktadır. Fakat buna rağmen failin uyuşturucu maddeyi hangi amaçla bulundurduğu tespit edilemiyorsa ‘şüpheden sanık yararlanır’ kuralı gereğince, failin uyuşturucu maddeyi kullanmak amacıyla bulundurduğu kabul edilir. Bununla birlikte Uyuşturucu İmal, İthal ve İhracı ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak gerçekleşiyorsa bu suç oluşur. Örneğin Uyuşturucu maddenin ruhsatta belirtilen madde dışında bir madde olması, ruhsatta yazılı olandan fazla olması, ruhsatta verilen izin dışında başka bir işleme tutulması durumunda ruhsata aykırılık söz konusudur.

Uyuşturucu İmal Etmek

Uyuşturucu İmal Etmek, Uyuşturucu elde edilmesini sağlayan ve uyuşturucunun arttırılması ve diğer maddelere dönüştürülmesi işlemine imal etmek denilmektedir. Bu durumda uyuşturucu maddenin niteliğinde bir değişiklik yapılmamışsa bu fiil Uyuşturucu İmal Etme suçuna dahil edilemez. Bir fiilin Uyuşturucu İmal Etme olarak kabul edilmesi ve TCK 188/1 kapsamında cezalandırılması için aşağıda sayılan eylemlerden en az birinin yapılmış olması gerekir. 

• Uyuşturucu niteliği olmayan iki veya daha fazla maddenin bir araya getirilerek uyuşturucu madde elde edilmesi halinde Uyuşturucu İmal etme suçu oluşur.
• Bir uyuşturucu maddenin başka bir uyuşturucu maddeye dönüştürülmesi Uyuşturucu İmal etme suçunu oluşur.
• Bir uyuşturucu maddenin saflaştırışması yani arıtılması Uyuşturucu İmal etme suçunu oluşur.

Bir maddenin doğal biçimini korumak amacıyla yapılan işlemler imal sayılmaz. Yargıtaya göre, Hint kenevirinin kurutulup elenmesi ve ısıtılması ile macun, hap veya plaka haline getirilmesi uyuşturucu imal etmek olarak kabul edilmemektedir.

Uyuşturucu madde üretiminde kullanılan bitkilerin yetiştirilmesi Uyuşturucu imal etmek olarak kabul edilmemektedir. Örneğin kenevir ekme, kenevir tohumunun toprağa ekilmesinden ürünün hasadına kadar geçen süreç olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle, kenevir dikili olduğu sürece sadece 2313 sayılı kanunun 23.maddesi 5.fıkrasındaki suç oluşmaktadır. Kenevir bitkisi, esrar elde etme amacıyla koparıldığı andan itibaren Türk Ceza Kanunu kapsamında Uyuşturucu İmal etme suçu oluşur.

Uyuşturucu İthal ve İhraç Etmek

Uyuşturucu İthal Etmek uyuşturucu maddenin bir ülkeden başka bir ülkeye olarak tanımlanabilir. Uyuşturucunun aynı ülkenin bir bölgesinden başka bir bölgesine nakledilmesi uyuşturucu nakledilmesi olarak kabul edilmektedir. Sonuç olarak, Uyuşturucu maddenin yabancı bir ülkeden Türkiye’ye getirilmesi Uyuşturucu İthal Etme suçunu oluşturur.

Uyuşturucu İhraç Etmek uyuşturucu maddenin Türkiye’den yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılması olarak tanımlanır.Yurt dışında ele geçirilen uyuşturucu maddenin Türkiye’den yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarıldığının tespit edilmesi halinde Türkiye’de ihraç nedeniyle yargılanır. Bununla birlikte uyuşturucunun kara, deniz veya hava yoluyla Türkiye’ye sokulması önemli değildir. Uyuşturucu maddenin yurt dışına götürülmesi ve yurt dışından ülkeye sokulması tek başına bu suçun oluşması için yeterli değildir. Bu suçun oluşabilmesi için ithalat veya ihracatın uyuşturucu ticareti yapmak maksadıyla yapılması gerekir. Örneğin kişi ticari amaçla değil de sadece uyuşturucu kullanmak maksadıyla Uyuşturucu taşıyorsa bu durumda Uyuşturucu Ticareti Suçu sebebiyle değil Uyuşturucu Kullanma Suçu sebebiyle yargılanır. Böyle bir durumda uyuşturucu maddenin miktarı önemli rol oynar. Uyuşturucu madde, Türkiye üzerinden geçirileren başka bir ülkeye götürülürse fail, nakil suçundan dolayı yargılanır.

Uyuşturucu Satma, Satışa Arz Etme, Başkalarına Verme

• Uyuşturucu Satma Uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında başkasına devredilmesidir.
• Uyuşturucuyu Satışa Arz etme Uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında başkasına devretmek için hazırlanmasıdır.O halde failin uyuşturucu satma amacına yönelik davranışının olması gerekir.Örneğin failin evinde kurutulmak üzere bırakılmış kenevir bulunması halinde o kişinin satmak amacıyla uyuşturucu bulundurduğu kabul edilir.
• Uyuşturucuyu Başkalarına Verme satma amacı dışında uyuşturucunun başkalarının kullanmasına imkan sağlamaktır. Kişisel ihtiyacı için kullanmak isteyen birine Uyuşturucu verilmesi durumunda bu suç oluşur. Ne var ki kullanmak amacıyla başkasıyla bir araya gelerek kullanması halinde bu hareket oluşmaz.

Uyuşturucu Sevk Etme, Nakletme, Depolama, Satın Alma, Kabul Etme veya Bulundurma – TCK 188/3

• Uyuşturucu Sevk Etme bir kimsenin sahip olduğu uyuşturucu maddeyi kullanma dışında başka bir amaçla bir yerden başka bir yere ve başkası aracılığıyla gönderilmesidir. Uyuşturucu nakil etmekten farklı olarak bizzat götürülmez, örneğin kargo veya başka biri aracılığıyla gönderilir.
• Uyuşturucu Nakletme uyuşturucu maddenin bir yerden bir yere taşınmasıdır. Bu durumda sevk etmekten farklı olarak uyuşturucu bizzat fail tarafından götürülmektedir.Nakil durumunda ücret karşılığı yapılması şart değildir. Failin uyuşturucu naklettiğini bilmesi suçun oluşması için yeterlidir.
• Uyuşturucu Depolama uyuşturucu maddenin herhangi bir yerde tutulmasıdır. Uyuşturucunun kişisel kullanım amacıyla depolanması veya saklanması durumunda TCK 188/3 te düzenlenen suç değil, TCK 191’deki Uyuşturucu Bulundurma Suçu oluşur.
• Uyuşturucu Satın Alma uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında başkasından devralınması anlamına gelir. Uyuşturucunun bir başka uyuşturucu madde ile değiştirilmesi durumunda, bir bedel karşılığında el değiştirme olacağından satın alma olarak kabul edilir.
• Uyuşturucu Kabul Etme uyuşturucu maddenin üzerinde tasarrufta bulunma olanağı elde etmektir.
• Uyuşturucu Bulundurma uyuşturucu madde üzerinde fiilen egemen olmaktır. Failin o mala sahip olması şart değildir. Başka bir deyişle malın nerede bulunduğunun ve kime ait olduğu önemli değildir. Örneğin failin anahtarına sahip olduğu dairenin dolabında uyuşturucu bulunması halinde bu suç oluşur. Başka bir deyişle failin istediği zaman tasarruf imkanına sahip olduğu yerde bulundurmasıdır. Uyuşturucu Bulundurma kişisel kullanım amacıyla olursa TCK 188’de olan suç değil TCK 191’deki  Kullanmak için Bulundurmak Suçu söz konusu olur.

Uyuşturucu Ticareti Nitelikli Haller

1. Uyuşturucu Maddenin Türüne Göre Nitelikli Haller TCK 188/4

Türk Ceza Kanunu 188/4’e göre uyuşturucu ticareti suçunda uyuşturucu maddenin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid veya bazmorfin olması halinde verilecek ceza arttırılır. Bu maddelere daha fazla ceza verilmesinin sebebi bunların sağlık için büyük zarar meydana getirmesidir. Bu madde içerisinde sayılmayan uyuşturucu maddeler nitelikli hal kapsamında değildir.

• Uyuşturucu Ticareti Suçunun En Az Üç Kişi Tarafından Birlikte veya Bir Örgüt Faaliyeti ile İşlenmesi

Uyuşturucu madde ticareti amacıyla örgüt kurma, yönetme ve üye olma durumunda Suç İşlemek İçin Örgüt Kurma Suçu oluşur. (TCK 220) Birden fazla kişinin eylem birliği içerisinde hareket etmeleri halinde suçun nitelikli hali meydana gelir.

• Uyuşturucu Ticareti Suçunun Sağlık Mesleği Çalışanı Tarafından İşlenmesi

Sağlık çalışanlarına daha fazla ceza verilmesinin nedeni bu mesleği yapan insanlara duyulan güvendir. Uyuşturucu suçunu işleyen kişinin doktor, diş hekimi, eczacı, kimyager, sağlık memuru, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, veteriner, sağlık hizmeti veren kişi, laborant,  kimyacılıkla veya ecza ticareti işi yapmakta olan biri olması halinde suçun cezası yarı oranında artırılır. Bununla birlikte bu mesleğin fiilen yapılıyor olması gerekir. Örneğin emekli bir doktorun bu suçu işlemesi durumunda bu nitelikli hal o kişiye uygulanmaz.

• Uyuşturucu Madde Verilen veya Satılan Kişinin Çocuk Olması

Uyuşturucu madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması halinde ceza 15 yıldan az olamaz. Bu durumun değerlendirmesi, Uyuşturucu madde verilme ve satılma anında yaşa göre yapılır.

• Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunun Belirli Yerlerde İşlenmesi (TCK 188/3)

Uyuşturucu Ticareti Suçu  okul, yurt, hastane, ibadethane, kışla gibi eğitim, tedavi, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların çevre duvar sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenirse bu suçun cezası yarı oranında arttırılır.

Uyuşturucu Ticareti Suçu Etkin Pişmanlık

Uyuşturucu İmal ve Ticareti Suçunda Ceza Verilmeyen Haller

Uyuşturucu madde imal ve ticareti suçu işlediği halde bazı durumlarda faile ceza verilmez. Uyuşturucu madde imal ve ticareti suçlarına iştirak eden kişi, resmi makamlar  haber almadan önce suç ortaklarını ve uyuşturucu maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri haber verirse, suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu maddenin ele geçirilmesini sağlarsa ihbarı yapan kişiye ceza verilmez. Yargıtay görüşüne göre bu hükmün uygulanması için ihbar eden kişinin, iştirak eden kişi olması şart değildir. Bunun yanı sıra ihbar, suç resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce yapılmalıdır. Fakat suç resmi makamlar tarafından haber alındıktan sonra ihbar edilirse bu durumda ceza tamamen ortadan kalkmaz. Bu nedenle failin cezası ortadan kalkmasa da cezası indirilir.

İhbar eden failin Uyuşturucu Ticareti Suçu sebebiyle ceza almaması için;

• Suç ortaklarını ve uyuşturucu maddenin saklandığı veya imal edildiği yerleri bildirmesi gerekir.
• İhbar edenin verdiği bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu maddenin bulunmasını sağlamalıdır.

Uyuşturucu İmal ve Ticareti Suçunda Cezada İndirim Nedenleri

TCK 192/3’e göre resmi makamlar haber aldıktan sonra gönüllü olarak suçun meydana çıkmasına veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişinin cezası indirilir. Fail olayı resmi makamların haberi olmadan önce ihbar ederse ceza almaz. Fakat fail olayı resmi makamlar öğrendikten sonra ihbar ederse cezası indirilir.

İhbar eden failin Uyuşturucu Ticareti Suçu sebebiyle cezasında indirim yapılması için;

• Suç ortaklarının yakalanması ve suçun meydana çıkması açısından doğru, faydalı ve konuyla alakalı bilgiler verilmelidir.
• İhbar edenin verdiği bilginin suçun ortaya çıkması ve suç ortaklarının yakalanmasına katkı sağlarsa cezası indirilir.

Demek ki, sırf bu hükümden yararlanmak amacıyla yapılan soyut ve doğru olmayan ihbarlarda ceza indirimi uygulanmaz. Mesela, açık kimliği ve adresi bilinmeyen varlığı dahi belli olmayan bir kişiyi ihbar eden fail ceza indiriminden yararlanmaz. Son olarak, bir miktar uyuşturucu madde ele geçirildikten sonra failin kalan maddelerin yerini göstermesi halinde cezada indirim durumu tartışmalıdır. Yakalanan failin daha ağır biğr suçunu ortaya çıkarması halinde cezası indirilir. Örneğin, failin kullanma sınırındaki uyuşturucu ile yakalanıp satmak amacıyla bulundurduğunu itiraf etmesi halinde cezası indirilir.

Uyuşturucu Ticareti Tutukluluğa İtiraz

Uyuşturucu suçunda tutukluluk kararı verilebilmesi için kuvvetli suç şüphesinin bulunması gerekir. Fail ile ilgili elde edilen deliller ve olayda kişinin suç işlediğine ilişkin yüksek bir düşünce mevcutsa bu kişiyle ilgili Sulh Ceza Hakimi tarafından tutuklama kararı verilebilir. Bunun yanı sıra, sadece kuvvetli şüphe ve delillerin bulunması yeterli değildir.

Bir tutuklama sebebinin olarak kabul edilen durumlar şunlardır:

• Şüphelinin kaçması veya kaçması şüphesinin var olması halinde bir tutuklama nedeni olduğu kabul edilir (CMK m.100/2)
• Şüpheli veya sanığın delilleri karartacağına dair kuvvetli bir şüphenin var olması tutuklama nedenidir (CMK m.100/2)
• Kanunda tutuklama sebebi olarak gösterilen suçların işlendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı halinde bir tutuklama nedeninin olduğu kabul edilir. Başka bir deyişle, katolog suçlardan birinin işlendiğine ilişkin somut delillerle kuvvetli şüphe sebeplerinin olması halinde doğrudan tutuklama sebebi oluşur. (CMK md. 100/3)

Uyuşturucu Ticareti suçundan dolayı tutukluluk kararı Sulh Ceza Hakimi tarafından verilmektedir. Bu durumda tutuklamaya itiraz süresi, tutuklama kararının öğrenilmesinden itibaren iki haftadır. Tutukluluk kararının öğrenilmesinden itibaren iki hafta içerisinde tutuklanan kişinin avukatının, tutuklanan kişinin yasal temsilcisinin veya eşinin karara itiraz etme hakkı vardır. Tutuklama kararına itiraz, tutuklama kararını veren Sulh Ceza Mahkemesine yapılır.

Ceza davalarında en önemli şey sözlü savunmadır. Ceza davalarında hak kaybına uğramamak için tüm süreçlerde uzman ceza avukatı desteği almak çok önemlidir. Ceza hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Ceza Hukukunda önemli diğer makalelerimiz

MAĞDUR, SUÇTAN ZARAR GÖREN VE MALEN SORUMLU NEDİR?

GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU VE CEZASI NEDİR?

MALA ZARAR VERME SUÇU VE CEZASI 

TEHDİT SUÇU VE CEZASI