TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA SUÇU VE CEZASI – TCK 179

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu TCK 179

Türk Ceza Kanunu Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunu topluma karşı işlenmiş bir suç olarak kabul etmektedir. Bu sebeple kanun, toplumun yararını tehlikeye altına sokan davranışları cezalandırmakta kamu güvenliğini korumaktadır. TCK 179’da düzenlenen Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu da bu kapsamda toplumun yararının tehlikeye sokulması, toplumun zarara uğramasına sebep olduğu için suç olarak düzenlenmiştir. Kanun maddesinde birbirinden bağımsız üç tane suç tipine yer verilmiştir. Çünkü trafik güvenliğini sağlamaya yönelik hükümler bir araya getirilmiştir. Bu sebeple umuma açık olmayan yerlerde bu suç işlenemez.

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Cezası

Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güvenliğinin sağlanması amacıyla konulan her türlü işareti;

1. Değiştirmek
2. Kullanılamaz hale getirmek
3. Konuldukları yerden kaldırmak
4. Yanlış işaretler vermek
5. Geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olmak

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunu oluşturur. TCK 179/1’e göre bu suçu işleyen kişilere bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir. (TCK 179/1)

Kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olacak biçimde kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (TCK 179/2)

Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle araç kullanan kişiler ile başka bir nedenle emniyetli olarak araç sevk ve idare edemeyecek bir biçimde araç kullanan kişiler üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (TCK 179/3)

TCK 179/1 – Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu

TCK 179/1 bakımından fiil birden fazla sayılmaktadır. Özellikle ulaşımın güvenli akışını sağlamak üzere konulan işaretlere yönelik bir müdahale olmalıdır. Örneğin, karayolu üzerinde yer alan ve yol üzerindeki tesislerin yerini, uzaklığını vs. gösteren işaretlere yönelik fiiller bu kapsama girmez. Çünkü bu işaretlere yönelik hareketler ulaşımın güvenli akışına ilişkin bir müdahale teşkil etmez. Fakat bu müdahaleler niteliğine göre, hırsızlık veya mala zarar verme gibi suçları kapsamına girebilir.

TCK 179/1 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu olarak kabul edilen fiiller

• Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güvenliğinin sağlanması amacıyla konulan her türlü trafik işaretini değiştirmek

Değiştirmek ifadesi trafik güvenliğini zarara uğratacak şekilde işaretin içeriğini farklılaştırmaktır. Mesela hız sınırı 60 km olarak gösteren tabeladaki 6 rakamını 8 yapmak buna bir örnektir.

• Trafik İşaretini Kullanılamaz hale getirmek

İşareti kullanılamaz hale getirmek, işaret içeriğini anlaşılamaz şekle sokmak olarak kabul edilebilir. Mesela hız sınırı gösteren levhanın üstünün boyanarak okunamaz hale getirilmesi bu fiile örnek olabilir.

• Trafik İşaretini konuldukları yerden kaldırmak

İşaretleri konuldukları yerden kaldırmak, işaret içeren levyaı bulunduğu yerden çıkarmaktır. Bununla birlikte levhayı alıp illa bir yere götürmeye gerek yoktur. Örneğin levhayı söküp bir kenara atmak da bu kapsamda kabul edilir.

• Trafikte yanlış işaretler vermek

Yanlış işaretler vermek mevzuata göre kanuna uygun olmayan bir işaret ile sürücüleri hatalı yönlendirmektir. Örneğin el kol hareketi, sesle veya ışıkla uyarı gibi şekillerle sürücüleri yanlış yönlendirmek bu suç kapsamına girmektedir.Bunun dışında araç kullanan şoförün bilinçli olarak sinyal işaretlerini yanlış veya eksik kullanarak tehlike yaratması da TCK 179/1 kapsamında kabul edilmektedir. Mesela sürücünün işaret vermeden dönüş yapması buna bir örnektir.

• Geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olmak olarak kabul edilmektedir.

Geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak tehlikeye yol açmak durumu da bu madde kapsamındadır. Örneğin işlettiği petrol istasyonu yakınında bulunan bölünmüş yolun orta kısmındaki hendeğin araç geçişini sağlamak için doldurulduğu olayda Yargıtay sanığı TCK 179/1 kapsamında suçlu kabul etmiştir.

TCK 179/2 – Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu

TCK 179/2 kapsamında Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu madde hükmünde kara, deniz, hava ve demiryolu ulaşım araçlarından bahsetmektedir. Söz konusu aracın motorlu araç olması şartı yoktur. Söz konusu maddeye göre yük, hayvan ya da yolcu taşıyan, kamuya veya özel kişiye ait motorlu veya motorsuz herhangi bir taşıt bu kapsamdadır. Örneğin bisiklet veya at arabası da bu hüküm kapsamındadır. Fakat çocuk arabası, paten, kaykay gibi araçlar bu hüküm kapsamında değildir. TCK m.179/2 kapsamında tehlikeye neden olan hareketin yapılmış olması tek başına yeterlidir. Ayrıca herhangi bir insana veya eşyaya zarar gelmesi gibi bir şart aranmamaktadır. TCK 179/2 maddesi gerekçesinde aracın sevk ve idaresinin sadece trafik düzenine aykırı olmasının bu suçun oluşması için yeterli olmayacağı ifade edilmiştir.

TCK 179/2 Suçunun Şartları

1. Aracın trafik düzenine aykırı olarak sevk ve idare edilmesi gerekir.
2. Aracın trafik düzenine aykırı olarak sevk ve idare edilmesi nedeniyle kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeli olacak durumun ortaya çıkması gerekir.

Özetle her trafik kuralı ihlalinin toplum bakımından tehlikeye neden olmayacağı açıktır. Bu durumda yargılamada somut olaya göre değerlendirme yapılır. TCK 179/2 suçunun oluşabilmesi için bu eylemlerin gerçekleştirilmesi yeterli değildir. Söz konusu eylemin yanı sıra toplum açısından bir tehlike durumunun gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin mümkün olması gerekmektedir. Bu nedenle her somut olaya göre hâkim tehlikeye neden olup olmama hususunu değerlendirmektedir.Örneğin hakkı olmadığı halde emniyet şeridi kullanmak bir kural ihlalidir fakat tek başına toplum için tehlike oluşturmaz. Bu sebeple bu eylem tek başına bu şuçu oluşturmaz. Fakat hakkı olmadığı halde emniyet şeridi kullanan kişi sebebiyle şeridin tıkanması, ambulansın geçememesi durumunda bu suç oluşur.

Ehliyeti olmayan, ehliyeti geri alınmış veya iptal edilmiş sürücülerin araç kullanması başlı başına TCK 179/2 kapsamında değildir. Bu durumda sürücünün toplumu tehlikeye düşüren bir davranışının olup olmadığına bakılır.Yani failin sürücü belgesiz araç kullanması tek başına suçun oluşması için yeterli olmayıp tehlike durumunun oluşuması da gerekir.

Bir başka örnekte trafik güvenliği için gerekli bakım ve onarım yapıladan aracın trafiğe çıkarılması halinde de TCK 179/2Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu oluşur. Ancak bunun yanı sıra ayrıca gerekli bakım ve onarımı yapılmamış aracın trafiğe çıkması nedeniyle kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı açısından tehlikeye neden olunması gerekir.

TCK 179/3 – Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu

TCK 179/3’ e göre alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle araç kullanan kişiler ile başka bir nedenle emniyetli olarak araç sevk ve idare edemeyecek bir biçimde araç kullanan kişiler üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçunun şartlarından en önemlisi sürücünün emniyetli bir biçimde araç kullanamayacak durumda olmasıdır. Bu durum alkol veya uyuşturucu madde etkisi ya da başka bir nedenden kaynaklanabilir. Mesela uzun süre araç kullanmak sebebiyle yorgun ve uykusuz olan sürücülerin araç kullanmaya devam etmesi buna örnek olarak gösterilebilir.

TCK 179/3 Kapsamında Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu Alkol Promil Oranları

Yargıtay’a göre kişinin alkollü olarak araç kullanması tek başına bu suçu oluşturmaz. Somut olayda sürücünün alkollü olarak araç kullanmasının yanı sıra emniyetli bir şekilde araç kullanamayacak durumda olması gerekir. Bir başka örnekte usulüne uygun ehliyeti olmasına rağmen zamanla bazı duyularında meydana gelen önemli zayıflamalara rağmen araç kullanan sürücü TCK 179/3 kapsamında suçlu olarak kabul edilir. Yargıtay uygulamasında, alkollü yakalanan sürücünün alkol testinde çıkan promil oranına göre karar verilir.

• Alkol testi sonucu 1.00 promilin üstünde çıkan sürücünün TCK 179/3 kapsamında suçu işlediği kabul edilir. Yani alkol testi sonucu 1.00 promilin üstünde çıkan sürücünün emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek durumda olduğu mutlak olarak kabul edilmektedir.

• Alkol testi sonucu 0.30 ile 1.00 promilin arasında çıkan sürücünün somut olaydaki kişisel durumuna göre değerlendirme yapılır. Sürücü tarafından Alkol ve uyuşturucu maddenin kullanılmış olması suçun oluşması için yeterli değildir bunun yanı sıra sürücünün trafik güvenliği açısından tehlike oluşturması gerekmektedir. Başka bir deyişle sürücünün alkol oranının 1.00 promilin altında olduğunun tespit edilmesi halinde sürücünün güvenli araç kullanma yeteneğini kaybettiğine dair dışa yansıyan ve somut bulguların varlığı gereklidir. Alkol oranı düşük olan sürücünün dışa yansıyan belirtilerinin fazla ve kesin olması gerekmektedir aksi halde bu suçun işlendiği kabul edilmez. Yargılamada bu husus, detaylı bir hekim muayenesi ile tespit edilmektedir. Hatta alkollü sürücünün kaza yapması ve alkol testi sonucunun 0,30 ile 1,00 promilin arasında çıkması halinde dahi aynı şekilde dışa yansıyan bulguların varlığı aranmaktadır.

Alkollü Araç Kullanma Sebebiyle Para Cezası – KTK 48

Karayolları Trafik Kanunu 48.maddesine göre Alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücünün alkol testi sonucunda 0.50 promilin üzerinde alkol tespit edilirse 700 TL idari para cezası verilir bununla birlikte sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. Alkollü olarak araç kullanan ve bu sebeple sürücü belgesi geri alınan kişinin son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde yapacağı ikinci ihlalinde 877 TL idari para cezası verilir ve sürücü belgesi iki yıl süre boyunca geri alınır.

Alkol testinde hususi otomobil sürücülerinin 0.50 promilin üzerinde, diğer araç sürücülerinin 0.20 promilin üzerinde alkollü oldukları tespit edilirse bu sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi hâlinde ayrıca Türk Ceza Kanunu hükümleri de uygulanacaktır.

Alkollü olarak araç kullanan ve bu sebeple sürücü belgesi geri alınan kişinin son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde;

• Sürücünün yapacağı üç veya üçten fazla ihlalde 1.407 TL idari para cezası verilir ve sürücü belgesi her ihlalde beş yıl süreyle geri alınır. Ayrıca bu durumda sürücü belgelerini geri alabilmeleri için psikoteknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine girmeleri gerekir.
• Sürücü belgesinin ikinci defa geri alınması halinde sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine tabi tutulurlar.  

Sürücü belgesi geçici olarak alınan kişilerin belgelerini geri alabilmeleri için trafik kurallarına aykırılık sebebiyle verilen  idari para cezasının tamamını ödemesi gerekmektedir. Alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücünün alkol testi sonucunda 1.00 promilin üzerinde alkol tespit edilirse hakkında ayrıca Türk Ceza Kanunu 179/3 hükümleri uygulanır.

Ceza davalarında mağdur olmamak ve iyi bir savunma için tüm süreçlerde uzman ceza avukatı ile hareket etmek ve destek almak çok önemlidir. Ceza hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Önemli diğer makalelerimiz

Uyuşturucu Ticareti Suçu ve Cezası TCK 188

Mala Zarar Verme Suçu ve Cezası TCK 151

Hırsızlık Suçu ve Cezası TCK 141

Koşullu Salıverme(Şartlı Tahliye) ve Denetimli Serbestlik