MALA ZARAR VERME SUÇU VE CEZASI (TCK151 VE TCK 152)

Mala Zarar Verme Suçu nedir?

Başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten kişi mala zarar verme suçu sebebiyle cezalandırılır. (TCK 151.madde)

Mala Zarar Verme Suçunun Şartları

Bir fiilin mala zarar verme suçu sayılabilmesi için fiilin başkasına ait bir mala yönelik olması gerekir. Mala zarar verme suçunun oluşabilmesi için başkasına ait malın  yıkılması, tahrip edilmesi, yok edilmesi, bozulması, kullanılamaz hale getirilmesi veya kirletilmesi gerekmektedir. Mala zarar verme suçunun oluşabilmesi için bu fiillerden birinin veya birkaçının yapılmış olması gerekmektedir. Fiillerden birkaçı aynı anda yapılmış bile olsa tek bir mala zarar verme suçu oluşacaktır. Malın değerini veya faydasını azaltan, malın kullanımı zorlaştıran davranışlar mala zarar verme suçunu oluşturur. Mala zarar verme suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Mala zarar verme suçunu işleyen bir failin, maldan yarar sağlama amacı olmamalıdır. Mala zarar verme suçunda failin maldan yarar sağlama amacı varsa burada mala zarar verme suçu oluşmaz.  Bu durumda somut olaya göre; hırsızlık, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma gibi suçlar oluşabilir.

• Başkasına ait bir malı Yıkma mala zarar verme suçunu oluşturur.

Malı Yıkma, malın önceki kullanım biçimine uygun bir şekilde kullanılamaz duruma gelmesidir.

• Başkasına ait bir malı Tahrip etme mala zarar verme suçunu oluşturur.

Malı Tahrip etme, eşyayı harap etmektir. Eşyaya zarar vermek, eşyayı tamamen kırmadan eğip bükmek tahrip etme anlamına gelmektedir.

• Başkasına ait bir malı Yok etme mala zarar verme suçunu oluşturur.

Malı yok etme, malın maddi varlığını ortadan kaldırmak anlamına gelmektedir. Yani kişinin tekrar elde edemeyeceği şekilde o malı ortadan kaldırmak mala zarar verme suçunu oluşturur.

• Başkasına ait bir malı Bozma mala zarar verme suçunu oluşturur.

Malı bozma, malın amacına uygun olarak kullanılması olanağını ortadan kaldırmak veya zorlaştırmaktır.

• Başkasına ait bir malı Kullanılamaz hale getirme mala zarar verme suçunu oluşturur.

Malı kullanılamaz hale getirme, malın sahibinin maldan yararlanmasını imkansız hale getirmektir. Malın işlevinin yararının yok edilmesi, malın kullanılamaz hale gelmesi anlamına gelmektedir.

• Başkasına ait bir malı Kirletme mala zarar verme suçunu oluşturur.

Malı kirletme, eşyanın dış görünümünde meydana gelen değişikliktir. Kirlenen malın eski hale getirilebilmesi için malın sahibinin masraf yapması gerekiyorsa mala zarar verme suçunu oluşur.

Mala Zarar Verme Suçu ile Hırsızlık Suçunun Farkları

Mala Zarar Verme Suçu hırsızlık suçundan farklıdır. Mala zarar verme suçu ile hırsızlık suçunun farkları şunlardır:

1) Hırsızlık suçunda korunan yarar zilyetlik ve mülkiyet iken mala zarar verme suçunda ise yalnızca mülkiyettir.

2) Hırsızlık suçunun konusunu yalnızca taşınırlar mala zarar verme suçunun konusunu ise hem taşınr hem de taşınmazlar oluşturabilir.

3) Hırsızlık suçunda fail, malı, rızası dışında kişinin egemenlik alanından çıkarır, oysa mala zarar verme suçu isteyerek teslim edilmiş mal üzerinde de işlenebilir.

4) Hırsızlık suçunda suçu işleyen kişinin maldan yarar sağlama amacı taşıması gerekmektedir. Mala zarar verme suçunda yararlanma amacı aranmaz.

Mala zarar verme suçunda korunan şey kişilerin mülkiyet hakkıdır. Mülkiyet hakkı, kişilere mal üzerinde kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma yetkisi verir. Mala zarar verme suçunda malın değerinin düşürülmesi veya yok edilmesine karşı eşyanın değeri korunmaktadır.

Mala Zarar Verme Suçunun Konusu

Mala zarar verme suçunun konusu başkasına ait taşınır veya taşınmaz bir maldır. Yani hırsızlık suçunda suçun konusu sadece taşınırlardır. Ancak mala zarar verme suçunda taşınmazlar da bu suçun konusu olabilir.

Sahipsiz mallar veya failin kendisine ait mallar üzerindeki fiil bu suçu oluşturmaz. Bir kişi tarafından kaybedilmiş olan eşya üzerinde mala zarar verme suçu işlenebilir. Çünkü bu durumda mal sahipsiz değildir. Faile ait olan bir mal üzerinde başkasının yararlanma hakkı varsa, bunların menfaatlerinin ihlal edilmesi durumunda, bu suç oluşmaz. Çünkü bu durumda mal failin kendisine ait olduğundan mala zarar verme suçu oluşmaz.  Bununla birlikte kişi, örneğin sigortadan tazminat almak için kendisine ait bir mala zarar verirse mala zarar verme değil, koşulları varsa nitelikli dolandırıcılık suçu oluşur.(TCK m. 158/1-k) Başka bir örnekte kişinin apartmandaki kendi dairesini ateşe vermesi, mala zarar verme suçunu oluşturmaz, genel güvenliğin tehlikeye sokulması suçunu (TCK m. 170) oluşturur. Tüm bu örneklerden açıkça anlaşılacağı üzere mala zarar verme suçunun oluşabilmesi için zarar verilen malın başkasına ait olması şarttır.

Belge üzerinde mala zarar verme suçu işlenemez. Çünkü belgenin bozulması ve yok edilmesi, belgede sahtecilik suçu kapsamında cezalandırılmaktadır (TCK m. 205, 208).

Bilişim sistemlerindeki veriler, mala zarar verme suçundaki ‘mal’ kavramı olarak kabul edilmemektedir. Bu sebeple Bilişim sistemi üzerindeki verilere yönelik verilen zararlar mala zarar verme suçu oluşturmaz. Bilişim sistemi üzerindeki verilere yönelik zararlar Türk Ceza Kanununda ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. (TCK m.244/1-2)

İnsan vücuduna zarar vermek veya cesede zarar vermek mala zarar verme suçunu oluşturmaz.Cesede verilen zararlar Türk Ceza Kanununda ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir. (TCK m.130/2)

Para, mala zarar verme suçunun konusu olabilir. Örneğin başkasına zarar verme amacıyla başkasına ait parayı yakmak mala zarar verme suçunu oluşturur.

Mala Zarar Verme Suçunda Cezayı Arttıran Nitelikli Haller (TCK 152/1 md.)

Mala zarar verme suçunun bazı davranışlarla işlenmesi halinde fail hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir. Bu durumlar cezayı arttırıcı sonuç doğurur.

• Mala Zarar Verme Suçunun Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında işlenmesi:

Eşyanın kamu kurum veya kuruluşlarına ait olması tek başına yeterlidir. Bu suçun oluşması için ayrıca eşyanın kamu hizmetine veya yararlanılmasına ayrılmış olması gerekmez. Yani bu fiilin oluşabilmesi için malın mülkiyetinin de kamu kurumuna ait olması gerekir.Başka kişilerin kamu kurum veya kuruluşlarının kira sözleşmesine dayanarak maldan yararlanıyor olması nitelikli halin uygulanması için yeterli değildir. Kamu hizmetine ya da kamunun yararlanmasına ayrılmış olan malın kime ait olduğu önemli değildir. Önemli olan, filin işlendigi sırada eşyanın kamu yararına tahsis edilmiş olmasıdır.

• Mala Zarar Verme Suçunun Yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında işlenmesi:

Malın felaketlere ya da kazaya karşı korunmaya tahsis edilmiş bir eşya olması gerekmektedir. Eşya ve tesisin bu tür felaketlere karşı korunma amacına tahsis edilmiş olması gerekir. Eşya veya tesis devlete veya özel kişilere ait olabilir.

• Mala Zarar Verme Suçunun Devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında işlenmesi:

Hükmün uygulanması için, dikili ağacın meyve verme zorunluluğu yoktur. Burada önemli olan ağacın, fidanın veya bağ çubuğunun dikili olmasıdır.

• Mala Zarar Verme Suçunun Sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında, ișlenmesi:

Nitelikli halin uygulanabilmesi için, suçun işlendiği sırada kanal, su yatağı ve diğer yapıların bu özelliklerini koruyor olması gerekir. Bu nedenle, tamamlanmamış yapılar üzerinde işlenen mala zarar verme suçunda nitelikli hal uygulanmaz.

• Mala Zarar Verme Suçunun Grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında işlenmesi:

Bu madde sadece grev veya lokav durumlarına özgü olarak düzenlenmiştir.Grev veya lokavtın yasal veya yasadışı olması bakımından bir ayrım yapılmamıştır.Failin, grev veya lokavt uygulanan işyerinde çalışması zorunlu değildir. Bu suç işçi, işveren veya bunların sendika veya konfederasyonlarının sahibi olduğu veya kullandığı eşyaya zarar verilmesi durumunda gerçekleşir.

• Mala Zarar Verme Suçunun Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında işlenmesi:

Suça konu olan malın, siyasal parti veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veva bunlar tarafindan kullanılıyor olması gerekmektedir.Suçun gerçekleşmesi için failin, malın bu kuruluşlara ait olduğunu bilmesi gerekir.

• Sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak işlenmesi:

Malın kamu görevlisine ait olması ve kamu görevlisinin görevini yerine getirmesi sebebiyle mala zarar verilmesi gerekmektedir. Suç, kamu görevlisinin yaptığı veya yapmadığı bir fiile tepki olarak işlenmektedir.

Mala Zarar Verme Suçunda Cezayı Arttıran Nitelikli Haller (TCK 152/2 md.)

Mala zarar verme suçunun bazı davranışlarla işlenmesi halinde verilecek ceza bir katına kadar artırılır. Bu durumlar yarattığı ağır etki sebebiyle cezayı arttırıcı sonuç doğurur.

1. Mala zarar verme suçunun Yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak işlenmesi:

Suçun konusu taşınır veya taşınmaz herhangi bir mal oluşturabilir.

• Mala zarar verme suçunun Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle işlenmesi:

Cezanın arttırılması için Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak gerekmektedir.

• Mala zarar verme suçunun Radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak işlenmesi:

Malın sahibine karşı yapılması şartı yoktur. Doğrudan mala yönelik nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanışması mala zarar verme suçunun cezasını arttırmaktadır.

Mala zarar verme suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmeti aksarsa ceza yarısından iki katına kadar artırılır. (TCK 152/3 md.)

Mala Zarar Verme Suçunda Teşebbüs

Mala zarar verme suçunda suça teşebbüs mümkündür. Eğer mala zarar verme suçu teşebbüs aşamasında kaldıysa hakim, verilecek cezayı indirir. Örneğin bir yeri çakmakla yakmak isteyen kişinin çakmağının yanmaması mala zarar verme suçuna teşebbüs olur.

Mala Zarar Verme Suçunda İçtima

Mala zarar verme suçu genellikle diğer suçlarla birlikte işlenir. Mala zarar verme suçu, bazı suçları işlemek için araç olabilir. Örneğin bir yerin kapısını kırarak içeride hırsızlık yapılması halinde hem mala zarar verme suçundan dolayı hem de hırsızlık suçundan ceza verilecektir.

Mala Zarar Verme Suçunda Yargılama Usulü

Mala Zarar Verme suçunun bazı halleri şikayete bağlıdır. Türk Ceza Kanunu 151.maddede yer alan mala zarar verme suçunda, mağdurun şikayeti gerekmektedir. Fakat Mala zarar verme suçunda cezayı arttıran nitelikli hallerde mağdurun şikayeti aranmamaktadır.

Mala Zarar Verme Suçunda Yargıtay Kararları

Mala Zarar Verme Suçunun Konusu İle Hırsızlık Suçunun Konusunun Aynı Taşınır Mal Olması

T.C. YARGITAY ONYEDİNCİ CEZA DAİRESİ Esas: 2017/605 Karar: 2018/16644 Tarih: 20.12.2018

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 21/01/2014 tarih, 2013/2-686 Esas ve 2014/19 Karar sayılı kararında belirtildiği gibi hırsızlık ve mala zarar verme suçları 5237 sayılı TCK’nın onuncubölümünde “Mal varlığına karşı suçlar” başlığı altında düzenlenmiş olup her iki suçun koruduğu hukuki değer kişinin mal varlığıdır. Hırsızlık eyleminde fail zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden tamamını veya bir kısmını almak suretiyle, mağdurun mal varlığına zarar vermektedir. Mala zarar verme suçunda ise başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkıp, tahrip etmek ya da yok edip bozmak suretiyle kullanılamaz hale getirip veya kirleterek zarar vermektedir. Her iki suç tipinde de mağdur mal varlığı itibarıyla zarar görmektedir. Hırsızlık suçunda suça konu mal, alıp götürülmek suretiyle mağdurun zilyetliği tamamen ortadan kaldırılmaktadır. Mala zarar verme suçunda ise malın mutlaka alınması gerekli olmayıp, çoğunlukla malın tamamı ortadan kaldırılmamakta, zarar verilerek kısmen veya tamamen kullanılmaz hale getirilmektedir. İki suçu birbirinden ayıran önemli özellik ise; hırsızlıkta fail faydalanma amacıyla eylemini gerçekleştirdiği halde, mala zarar verme suçunda mağdura zarar verme düşüncesiyle hareket etmektedir. Mala zarar verme suçunun konusu ile hırsızlık suçunun konusunun aynı taşınır mal olması halinde, ayrıca mala zarar verme suçundan da ceza verilmemesi gerekmektedir. Ancak hırsızlık eylemi gerçekleştirilirken suça konu mal dışında bir başka eşyaya zarar verilmiş ise, mala zarar verme suçu ayrıca gerçekleşecektir.

Somut olay değerlendirildiğinde; sanıkların çalmaya kalkıştığı kabloları kestiğinin anlaşılması karşısında, mala zarar verme suçunun unsurları oluşmadığından sanıkların beraatleri yerine yazılı şekilde mahkumiyetlerine karar verilmesi,

Bozmayı gerektirmiş, sanıklar …, … ve …’in temyiz nedenleri bu yönden yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin açıklanan nedenle tebliğnameye aykırı olarak BOZULMASINA, 20.12.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

T.C. YARGITAY ONÜÇÜNCÜ CEZA DAİRESİ Esas : 2018/4279  Karar  :2018/12336    Tarih: 25.09.2018

Mala zarar verme suçunun konusunun hırsızlık suçunun konusu ile aynı olduğunun anlaşılması karşısında, aracın çalınması sırasında araca verilen zarardan dolayı ayrıca mala zarar verme suçunun yasal unsurlarının oluşmayacağı gözetilmeden, sanığın mala zarar verme suçundan beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi bozmayı gerektirmiş, sanık …’in temyiz istemi bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenle tebliğnameye aykırı olarak BOZULMASINA, 5320 sayılı Kanun’un 8/1. maddesi aracılığı ile 1412 sayılı CMUK’un 325. maddesi uyarınca bozmanın 09.07.2008 tarihli ilk hükmü süresinde temyiz etmeyen hükümlü Sedat Çıldır’a SİRAYETİNE, 25.09.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.

Ceza davası süreci için uzman bir ceza avukatından destek almalısınız. Ceza Hukuku ile ilgili diğer makalelerimize buradan ulaşabilirsiniz.

Diğer yazılar

Ceza avukatı

Cezada tekerrür

Güveni kötüye kullanma suçu ve cezası

Mala zarar verme suçu ve cezası

Yağma suçu ve cezası

Kasten yaralama suçu ve cezası

Hırsızlık suçu ve cezası

Tehdit suçu ve cezası

Dolandırıcılık suçu ve cezası

Uyuşturucu madde ticareti suçu