Son yıllarda e devlet üzerinden isim değiştirme hakkının verilmesi üzerine vatandaşlar tarafından İsim Değiştime Davası ve Soyadı Değişikliği konusu araştırılmaya başlandı. Dava açmadan E devlet üzerinden İsim değiştirmek veya Soyisim değiştirmek mümkün müdür? İsim değiştirme davası nasıl açılır? Bu tür soruların tamamını bu yazımızda cevaplamaya çalışacağız. İsim değiştirme veya Soyisim değiştime davaları uzmanlık gerektiren alanlardır, uzman bir aile hukuku avukatı olmadan açacağınız davada dava masraflarının ve vekalet ücretini ödemek zorunda kalma ihtimaliniz bulunmaktadır. Bu sebeple Uzman Bir Aile Hukuku Avukatından destek almanızın hayati önemi vardır.

E Devlet Üzerinden İsim Değiştirme

Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan duyuru ile E-Devlet üzerinden isim değiştirme mümkün hale geldi. Birçok vatandaş isim ve soyisim değiştirmek için E devlet üzerinden başvuru yapma yöntemlerini aradı. Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan duyuru öncesinde isim ve soyisim değişikliği E devlet üzerinden doğrudan yapılamamaktaydı. Fakat Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü yaptığı duyuru ile 24 Aralık 2023 tarihine kadar belli şartları taşıyan kişilerin isim ve soyisim değişikliği yapabileceğini duyurdu.

E devlet üzerinden İsim soyisim değişikliği yapılabilmesi için Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kabul edilen belli sebeplerin olması şartı aranmıştır. Buna göre, Genel Ahlaka aykırı olan isim ve soyisimler, gülünç olan isim ve soyisimler ve yazım ve imla hatası olan isim ve soyisimler E devlet üzerinden değiştirilebiliyor. Fakat bu sayılan istisnalar dışında tüm İsim ve Soyisim değişiklikleri hukuki bir süreç gerektirir ve bu süreç mahkemeler aracılığıyla yürür.

Özetle, isim değiştirebilmek için E-Devlet üzerinden doğrudan bir başvuru yapamak mümkün değildir. İlk olarak mahkemeye başvurmanız, sonrasında mahkeme kararını aldıktan sonra nüfus müdürlüğü aracılığıyla işlemlerinizi tamamlamanız gerekmektedir. E-Devlet, süreçle ilgili bilgi ve belgeler sağlayabilir ancak isim değişikliği sürecinin tamamı mahkeme ve nüfus müdürlüğü üzerinden yürütülür.

İsim Değiştirme Davası (TMK 27)

İsim değiştirme davası, kişinin hukuken geçerli olan adını değiştirmek istediğini bildiren talebini içeren bir davadır. Bu dava türü Türk Medeni Kanununda düzenlenmiştir. Bu dava genellikle kişisel nedenlerle veya isimle ilgili yaşanan sorunlar nedeniyle açılır. Yani, İsim değiştirme davası bir kişinin resmi olarak ismini değiştirmek için mahkemeye başvurduğu hukuki bir süreçtir. Bu dava, kişinin mevcut adını değiştirmek istemesi durumunda yapılır ve çeşitli nedenlere dayanmalıdır. Ancak, isim değişikliği için geçerli ve haklı bir sebep sunulması gereklidir. Mahkeme, keyfi gerekçeleri genellikle kabul etmez.

İsim Değiştirme Davası Nasıl Açılır?

1. İsim Değiştirme Gerekçesi Belirlenmelidir.

İsim değiştirme ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden talep edilmektedir. Bir kişinin, kullanmakta olduğu adını değiştirmek üzere ileri sürdüğü sebebin haklı sebep olup olmadığının takdiri hâkime aittir. İsim değiştirme talebinin geçerli bir gerekçeye dayanması gerekir. Geçerli gerekçeler arasında kişisel rahatsızlık, isimdeki anlamı değiştirmek isteme, toplumda olumsuz tepkiler almak gibi sebepler bulunabilmektedir. İsim değiştirmek için dava açmanın gerekçeleri şunlar olabilir:

• Kişinin adının toplumda yanlış anlaşılmaya veya dalga geçilmeye neden olması: İsim, kişiyi rahatsız edici ya da aşağılayıcı olabilir.
• Dini nedenler: Kişi, inanç değişikliği veya dini sebeplerle ismini değiştirmek isteyebilir.
• Kültürel uyum: Yabancı bir isme sahip olan kişiler, yerel kültüre daha uygun bir isim kullanmak isteyebilirler.
• Cinsiyet değişikliği sonrası: Cinsiyet değişikliğini resmi olarak tanıtmak isteyen kişiler isimlerini değiştirebilirler.
• Ailevi veya kişisel nedenler: Aile bağlarından kopma veya yeni bir başlangıç yapma isteği.

2. Dava Dilekçesi Hazırlanmalıdır.

Mahkemeye başvururken bir dilekçe hazırlamanız gerekir. Dilekçede, eski isminiz, yeni isminiz, gerekçeniz ve kişisel bilgilerinizi belirtmeniz gerekmektedir. Ayrıca, kimlik belgelerinizin fotokopilerini eklemelisiniz.

3. Mahkemeye Başvurulmalıdır.

İsim değiştirme talebinizi içeren dilekçe ile yerel Asliye Hukuk Mahkemesine başvurmanız gerekir. Yani bu dava Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.

4. Mahkeme Süreci takip edilmelidir.

Mahkeme, dilekçenizi inceledikten sonra duruşma yapmaktadır. Duruşmada gerekçelerinizi açıklamanız ve yeni isminizin uygunluğunu savunmanız gerekmektedir. Mahkeme, başvurunuzu değerlendirip kararını verir.

5. Karar ve Nüfus Müdürlüğü:

Mahkeme, isim değiştirme talebinizi haklı bulursa davayı kabul eder. Bu kararın ardından, nüfus müdürlüğüne başvurarak yeni isminizi resmi olarak kaydettirmeniz gerekir. Nüfus müdürlüğü, mahkeme kararını dikkate alarak nüfus kütüğünüze yeni isminizi işletecektir.

İsim değiştirme davasında haklı sebepler

İsim değiştirme dilekçesi ile dava açan kişinin davasının mahkemece kabul edilebilmesi için haklı sebeplerin varlığı şarttır. Bu haklı sebepler kanunda sınırlı olarak sayılmamıştır lakin yerleşik içtihatlarla sınırları çizilmiştir. Bu doğrultuda dava dilekçesi içerisinde yer alması gereken haklı sebepler şunlardır;

• Kişinin isminin tanınan bir terör örgütü üyesiyle veya toplum tarafından bilinen bir suçlu ile aynı olması
• Kişinin isminin dalga geçilecek derecede kötü olması veya dalga geçilecek derecede komik olması
• Kişinin isminin ahlak kurallarına aykırılık teşkil etmesi
• Telaffuzu, söylenmesi zor bir isme sahip olunması
• Kişinin kimliğinde yazan isimle tanınmaması, farklı bir isim veya lakap ile seslenilmesi, bunun uzun bir süredir devam etmesi bu sebeple kimlikteki isminin tanınma konusunda eksik kalması
• Yapmış olduğu iş nedeniyle isminin haklı olarak değişmesini gerektiren haller
• Kişinin kendisine veya ailesinden birine karşı suç işlemiş ve husumetli oldukları bir kişiyle aynı ismi taşıması ve bu durumun bir travma yaratması
• Kişinin isminin değiştirilmesini gerektiren haklı sebep gösterilebilecek somut duruma bağlı olarak değişecek diğer durumlar

Yukarıdaki sayılan sebepler uygulamada karşılaşılan sebepler olup haklı sebepler sadece bunlarla sınırlı değildir. Dolayısıyla yukarıda sayılmayıp da haklı sebep olarak nitelendirilebilecek haller mevcutsa davacı, yazılı bir dilekçeyle Asliye Hukuk Mahkemesine müracaat ederek dava açabilir. Haklı sebeplerin varlığını saptayan mahkeme davacının haklı talebini kabul ederek isminin değiştirilmesine karar verir.

İsim Değiştirme Davasında Davalı Kimdir?

İsmin değiştirilmesi davasında davalı nüfus müdürlüğüdür. Nüfus müdürlüğü ismin değiştirilmesi davasında kendisini bir çalışanıyla veya avukatıyla temsil edebilmektedir. Dolayısıyla ismin değiştirilmesi davası açarken dilekçede davalı olarak Nüfus Müdürlüğü gösterilmelidir. Davalı olarak nüfus müdürlüğü gösterilmediği takdirde davanın reddedilmesi sonucu doğmaktadır. Bu sebeple isminizin değiştirilmesi için açacağınız davalarda kendinizi avukatla temsil ettirmeniz açılan davada doğacak risklerin de önüne geçecektir.

İsim Değiştirme Davasında Dava Süreci Nasıl Olur?

1- Dava dilekçesi hazırlanır ve kişi talebini gerekçelendiren dilekçeyle birlikte Asliye Hukuk Mahkemesine başvurur.

2- Mahkemede dava açılır ve duruşma günü belirlenir.

3- Nüfus müdürlüğü temsilcisi genellikle duruşmaya katılır ve talebi inceler.

4- Mahkeme kararı verilir. Eğer gerekçeler yerinde görülürse, mahkeme isim değişikliğine onay verir.

5- Mahkeme kararıyla nüfus kayıtları düzeltilir ve kişi yeni ismini kullanmaya başlar. Mahkeme, isim değişikliğini onayladıktan sonra, yeni isminizi resmi olarak kullanabilmeniz için nüfus müdürlüğüne başvurmanız gerekir. Bu başvuruda, mahkeme kararını ve kimlik belgelerinizi sunmalısınız.

İsim Değiştirme Davası İçin Gerekli Belgeler nelerdir?

• Gerekçenizi destekleyen diğer belgeler (varsa)

• Dilekçe (isim değiştirme talebinizi içeren)

• Nüfus cüzdanı veya kimlik kartı fotokopisi

• Mahkeme harcı ve masrafları (ödenmiş olmalı)

İsim Değiştirme Davası İtiraz Yolu

Davasını kaybeden davacı, Bölge Adliye Mahkemesi’nde kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf kanun yoluna başvurabilir. İstinaf kanun yolunda yerel mahkemenin ismin değiştirilmesi hususunda vermiş olduğu karar usul ve esas yönünden incelenir. Davayı gören Asliye Hukuk Mahkemesince verilen karar kanuna uygun ise davacının istinaf taleplerinin reddine karar verir. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen kararın yanlış olması ve davacının istinaf nedenlerinde haklı olduğu kanaatine varılır ise “kararın kaldırılması” kararı Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilecektir.

İsim Değiştirme Davası Dilekçe Örneği

İsim Değiştirme Davası Dava Dilekçesi

Bu dilekçe örneği, genel bir format sunar. Özellikle hukuki süreçlerde bir avukattan yardım almak daha sağlıklı olacaktır. Dilekçede isim değiştirme talebinin gerekçesi, kanuni dayanaklar ve başvuru sahibinin kişisel bilgileri yer alır. İşte örnek bir isim değiştirme davası dilekçesi:

---

T.C. [İL] ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYIN HÂKİMLİĞİ’NE

DAVACI:
Adı Soyadı: [Mevcut Adınız]
T.C. Kimlik No: [T.C. Kimlik Numaranız]
Adres: [İkamet Adresiniz]

DAVALI:
Hasımsız (Nüfus Müdürlüğü)

KONU:
İsim değiştirilmesi talebimizin sunulmasından ibarettir.

AÇIKLAMALAR:

1. Müvekkilim [Mevcut Adınız], [Doğum Yılınız] doğumlu olup, şu anda Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartında “__________” adı ile kayıtlı bulunmaktadır. Ancak bu ismin, [Gerekçe: Örneğin, alay konusu olması, yanlış anlaşılmaya sebep olması, dini/kültürel gerekçeler vb.] nedeniyle değiştirilmeye ihtiyaç duyulmuştur.
2. Müvekkilimin mevcut adı, hayatının çeşitli alanlarında rahatsızlık yaratmakta ve olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu durum sosyal, psikolojik ve duygusal açıdan kendisini zor duruma sokmaktadır.
3. Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesi gereğince, kişi haklı sebepler gösterdiğinde ismini değiştirebilir. Bu doğrultuda, müvekkilimin isminin “__________” olarak değiştirilmesini talep ediyoruz.

DELİLLER:

• Nüfus kayıt örneği
• Tanık beyanları (varsa)
• Diğer belgeler (varsa)

HUKUKİ SEBEPLER:
Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeleri ve sair yasal mevzuat.

SONUÇ ve TALEP:
Yukarıda arz edilen nedenlerden dolayı, müvekkilimin mevcut adı olan ‘isminin’ olarak değiştirilmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

Tarih: [Dilekçenin Yazıldığı Tarih]

Davacı:
[Mevcut Adınız]
İmza

18 Yaş Altı İsim Değiştirme Davası

18 yaş altı bireylerin isim değiştirme işlemi, yetişkinlerden farklı olarak veliler veya vasiler aracılığıyla yapılır. Reşit olmayan kişiler kendi başlarına isim değiştirme davası açamazlar, bu işlemi anne, baba ya da yasal temsilcileri yürütmek zorundadır.

18 Yaş Altı İsim Değişikliği Süreci

1. Veliler ya da Vasiler Tarafından Başvuru:
   18 yaşından küçük bir bireyin ismini değiştirebilmesi için anne, baba veya yasal vasisinin mahkemeye başvuru yapması gerekir. İsim değişikliği talebi, velilerin ortak rızasıyla gerçekleştirilmelidir. Eğer velilerden biri yoksa ya da boşanmışsa, çocuğun velayetini elinde bulunduran ebeveyn başvuru yapar.
2. Dava Açılması:
   Başvuru, çocuğun ikamet ettiği yerin Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yapılır. Dava dilekçesinde çocuğun isminin neden değiştirilmek istendiği açık ve somut gerekçelerle belirtilmelidir. Aynı zamanda çocuğun yararına olan nedenler de vurgulanmalıdır.
3. Haklı Gerekçeler Sunulması:
   İsim değiştirme talebinin mahkeme tarafından kabul edilmesi için haklı gerekçelerin sunulması gereklidir. Bu gerekçeler şunlar olabilir:
   • Çocuğun adı, alay konusu oluyor veya psikolojik baskıya neden oluyorsa.
   • Adın telaffuzu zor ya da toplumda olumsuz çağrışımlar yaratıyorsa.
   • Kültürel, dini veya başka özel sebepler varsa.
4. Mahkeme Kararı:
   Mahkeme, velilerin başvurusunu inceler ve duruşma sırasında sunulan gerekçeler doğrultusunda karar verir. Mahkeme, çocuğun yararına olup olmadığını göz önünde bulundurarak ismin değiştirilmesine onay verebilir.
5. Nüfus Kayıtlarının Güncellenmesi:
   Mahkeme ismin değiştirilmesine karar verdikten sonra, bu karar nüfus müdürlüğüne bildirilir ve çocuğun resmi nüfus kayıtları güncellenir. Çocuğun kimlik kartı ve diğer resmi belgeleri bu değişiklik doğrultusunda yeniden düzenlenir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Çocuğun adı değiştirilirken velilerin ortak rızası aranır. Veliler arasında anlaşmazlık varsa, mahkeme çocuğun yüksek yararını gözeterek karar verir.
• Çocuğun fikri de belirli bir yaşa geldiyse (genellikle 12 yaş ve üzeri), mahkeme tarafından dikkate alınabilir. Çocuğun da bu süreçte kendi adına konuşma hakkı olabilir.

İsim Değiştirme Davası Ücreti Nedir?

İsim değiştirme davası ücreti, çeşitli kalemlerden oluşur. Dava açılacak yer, avukatlık hizmeti alınıp alınmaması gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak isim değiştirme davasında ödenmesi gereken masraflar şunlardır:

1. Mahkeme Harç ve Masrafları:

İsim değiştirme davası açarken mahkemeye ödenecek bazı zorunlu harçlar vardır:

• Başvuru Harcı: Dava açmak için gerekli olan harçtır. 2024 yılı itibarıyla bu tutar, genellikle 500-1000 TL arası değişebilir.
• Duruşma Giderleri: Davanın görülmesi sırasında mahkeme tarafından talep edilebilecek ek masraflardır, örneğin tebligat masrafları.
• Karar Harcı: Mahkemenin olumlu sonuçlanması durumunda alınır ve kararın kesinleşmesiyle nüfus müdürlüğüne bildirilir.

2. Avukatlık Ücreti :

• Avukat tutmak zorunlu değildir, ancak hukuki sürecin daha doğru ve hızlı ilerlemesi için bir avukatla çalışmak önerilir. Avukatlık ücretleri, avukatın tecrübesine ve davanın karmaşıklığına bağlı olarak değişiklik gösterir. 2024 yılı için avukatlık ücretleri ortalama olarak 30.000-40.000 TL arasında olabilir. Fakat bu net bir rakam değildir, avukatın tecrübesi ve bulunduğu bölgeye göre değişiklik gösterir.

3. Diğer Masraflar:

• Nüfus Müdürlüğü Masrafları: İsim değişikliğinin nüfus kayıtlarına işlenmesi için ek bir ücret talep edilmez. Ancak kimlik kartı değişimi için yeni kimlik kartı ücretini ödemeniz gerekebilir.
• Tanık Ücretleri: Davada tanık dinlenmesi gerekiyorsa mahkeme, tanık masrafı talep eder.

İsim Değiştirme Davası Ne Kadar Sürer?

Karmaşık olmayan bir isim değiştirme davası, gerekçeler net ve deliller yeterliyse genellikle 3 ila 5 ay arasında sonuçlanabilir.

Ancak, bazı durumlarda dava süresi 5 ila 7 ay veya daha uzun sürebilir. Örneğin, mahkeme duruşma tarihini ileri bir tarihe erteleyebilir ya da ek deliller veya tanıklar gerekebilir. İsim değiştirme davasının süresi, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genel olarak, dava süreci birkaç ay içinde sonuçlanabilmektedir, ancak bazı durumlarda bu süre uzayabilir. İşte isim değiştirme davasının süresini etkileyen faktörler:

1. Mahkemenin İş Yükü:

• Mahkemenin yoğunluğu, davanın ne kadar sürede sonuçlanacağını doğrudan etkiler. Daha yoğun şehirlerdeki mahkemelerde davalar daha uzun sürebilir.
• Küçük ve daha az yoğun yerlerdeki mahkemelerde ise dava daha hızlı ilerleyebilir.

2. Gerekçelerin Netliği:

• İsim değiştirme talebinizin gerekçesi ne kadar net ve geçerli olursa, mahkeme süreci o kadar hızlı ilerler. Eğer mahkeme, isim değişikliği için yeterli ve haklı bir gerekçe görürse, karar daha çabuk çıkabilir.
• Hakim, gerekçelerin yeterli olup olmadığını detaylı incelemek zorunda kaldığında ise süreç uzayabilir.

3. Tanık Dinlenmesi:

• İsim değiştirme davasında bazen tanıkların dinlenmesi gerekebilir. Tanıkların mahkemeye çağrılması ve beyanlarının alınması süreci uzatabilir.

4. İtiraz Durumu:

• Eğer dava sırasında bir itiraz yapılırsa (örneğin, nüfus müdürlüğü tarafından), dava süreci uzayabilir. İtirazların değerlendirilmesi zaman alabilir.

Soyadı Değiştirme Davası

Soyad değiştirebilmek de gerekli şartları taşımak kaydı ile mümkündür. Aynı isim değiştirme davasında olduğu gibi soyadın değiştirilebilmesi için de haklı sebeplerin varlığı aranacaktır. Yine isim değiştirme davasında yetkili ve görevli olan Asliye Hukuk Mahkemesi, soyadı değişikliği talebinde de yetkilidir. İkametgah adresinin bulunduğu Asliye Hukuk Mahkemeleri yetkili ve görevli mahkemelerdir.

Dava Açmadan İsim Değiştirme ve Soyadı Değişikliği

Dava açmadan isim değiştirme imkanı sınırlı hallerde mevcuttur. Bu haller 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunun Geçici 11. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre 6.12.2019 tarihinden itibaren aşağıdaki hususların var olması halinde üç yıl içerisinde dava açmaksızın nüfus müdürlüğüne yazılı olarak başvuru yapılarak isim değiştirme söz konusu olabilecektir. Bu haller;

• Kişinin soyadının Soyadı Kanununa aykırılık teşkil edecek şekilde imla veya yazım hatası olması
• Soyadının genel ahlaka uymaması, anlam kaymalarına sebep olması
• Toplumca komik bulunan isim ve/ veya soyada sahip olunması

Yukarıdaki hususların varlığı halinde il/ ilçe kurulları tarafından bir defaya mahsus olmak üzere kişinin talebi üzerine isimin değiştirilmesi mümkün kılınmıştır.

Av. ASLI ARSLANTAŞ

Diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.