ARAÇ DEĞER KAYBI HESAPLAMA 2025

Trafik kazaları, araç sahipleri için hem maddi hem de manevi kayıplara yol açmaktadır. Kazanın ardından, aracınızın tamir edilse bile ikinci el satışındaki değeri düşmektedir. İşte bu noktada aracı değer kaybı süreci devreye girer. Peki Araç Değer Kaybı Hesaplama 2025 yılında nasıl olacaktır? Makalemize geçmeden önce aracınızdaki değer kaybı ve süreçlerdeki hukuki destek için bize ulaşabilirsiniz.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, bir aracın bir kazaya karışması sonucu, tamir edilmiş olsa bile piyasa değerlerinin azalmasını ifade etmektedir. Başka bir ifadeyle, araç bir trafik kazasına karıştığında onarılsa bile ikinci el değeri düşer. Bu değer kaybına “araç değer kaybı” denir. Bu kayıp, aracın kaza geçmişine sahip olması nedeniyle oluşmaktadır. Genellikle sigorta şirketleri veya kazaya neden olan tarafın kusuru üzerinden karşılanmaktadır.

Araç Değer Kaybı Nasıl Oluşur?

Araç değer kaybı, motorlu bir taşıtın bir trafik kazasına karıştıktan sonra piyasa değerinin düşmesi sonucu ortaya çıkan maddi kayıptır. Bu kayıp, aracın tamir edilmiş olmasına rağmen ikinci el piyasasında “kaza geçirmiş” olarak kayıtlara geçmesi ve bu durumun aracın satış fiyatını olumsuz etkilemesi nedeniyle oluşur. Araç değer kaybı talebi, kazadan zarar gören tarafın bu kaybın giderilmesini istemesiyle gündeme gelmektedir.

Özetle, Araç değer kaybı bir aracın trafik kazası sonrası piyasadaki ikinci el değerinin düşmesi olarak tanımlanmaktadır. Kazaya bağlı olarak aracın:

• Kilometresinin artması,
• Orijinal parçalarının değişmesi,
• Kaza kaydı bulunması nedeniyle “hasarlı” olarak işaretlenmesi,
• Estetik veya mekanik kusurların meydana gelmesi gibi nedenlerle piyasa değerinde düşüş yaşanır.

Bu durum, kaza sonrası aracı tamir ettiren zarar görmüş kişiyi maddi anlamda zarara uğratmaktadır. İşte bu zararın tazmini için “araç değer kaybı talebi” devreye girmektedir.

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Bu hesaplamanın yapılmasında bazı kriterler dikkate alınmaktadır. O hâlde, Araç değer kaybı hesaplanmasında şunlar dikkate alınır:

1. Aracın Yaşı : Daha yeni araçlarda değer kaybı genellikle daha yüksek olmaktadır.
2. Kilometresi : Yüksek kilometreye sahip araçlarda değer kaybı daha düşük olmaktadır.
3. Aracın Marka ve Modeli : Piyasa değeri yüksek araçlarda değer kaybı daha fazla olmaktadır.
4. Kaza Hasarının Boyutu : Değiştirilen parçalar ve yapılan tamiratlar değer kaybı belirlenirken dikkate alınmaktadır.
5. Kazadan Önceki Durum : Aracın kazadan önceki hasar durumu da değer kaybı hesaplamasını etkilenmektedir.
6. Kaza Öncesi ve Sonrası Durumu: Kaza raporları ve ekspertiz sonuçları hesaplamayı etkilemektedir.

Araç Değer Kaybı Hesaplama

Araç değer kaybı, bir aracın bir kazaya karışması sonucu ikinci el piyasa değerinde oluşan azalmayı ifade eder. Bununla birlikte, araç değer kaybı hesaplama şu formüle dayanır:

Değer Kaybı = Piyasa Değeri x Kaza Faktörü x Kilometre Faktörü x Yaş Faktörü

• Kaza Faktörü: Hasar gören parçaların türüne ve düzeyine bağlı olarak bir katsayı.
• Kilometre Faktörü: Aracın kilometresi arttıkça katsayı düşer.
• Yaş Faktörü: Aracın yaşı büyüdükçe değer kaybı daha az olur.

Örnek Hesaplama:

1. Aracın piyasa değeri: 500,000 TL
2. Kaza faktörü: 0.02 (örneğin %2)
3. Kilometre faktörü: 0.8
4. Yaş faktörü: 0.7

Değer Kaybı = 500,000 x 0.02 x 0.8 x 0.7 = 5,600 TL

Araç Değer Kaybı Hesaplama Tablosu

Araç değer kaybı hesaplaması, kazadan sonra aracın piyasa değerinin ne kadar düştüğünü belirlemek amacıyla yapılmaktadır. Bu hesaplama, aracın marka, model, yaşı, kilometresi, kaza sonucu oluşan hasar ve onarım gibi faktörlere dayanır. Araç değer kaybı hesaplama için bazı genel kriterler ve adımlar vardır.

Aşağıda, araç değer kaybı hesaplaması için örnek bir tablo ve açıklamaları yer almaktadır:

Kriter	Açıklama	Değer
Aracın Piyasa Değeri	Kazadan önce aracın piyasa değeri (örneğin, aracın ikinci el satış fiyatı).	₺50.000
Aracın Yaşı	Aracın yaşı, değer kaybı hesaplamasında önemli bir faktördür. Genellikle 1 yaşında bir araç, daha az değer kaybeder.	5 yıl
Kilometre	Aracın kilometresi de değer kaybını etkileyebilir. Yüksek kilometreli araçlar, daha fazla değer kaybeder.	120.000 km
Kaza Durumu	Kaza sonucu aracın aldığı hasar türü (ön, arka, yan, direksiyon sistemi, motor gibi).	Önde hasar
Onarım Durumu	Aracın onarımı orijinal parça ve uzman kişiler tarafından yapılmışsa değer kaybı daha az olur.	Orijinal parça, ekspertiz
Hasar Miktarı	Aracın onarılmayan kısmı ve hasarın büyüklüğü. Hasarın büyüklüğü, değer kaybını doğrudan etkiler.	%30değer kaybı
Piyasa Değeri Sonrası	Onarım ve hasar sonrası aracın değeri. (Piyasa değeri – hasar ve onarım sonrası kayıp)	₺35.000
Değer Kaybı Oranı	Hasar nedeniyle aracın değer kaybı oranı (hasar oranına ve diğer faktörlere göre hesaplanır).	%30
Hesaplanan Değer Kaybı	Değer kaybı oranının aracın piyasa değerine uygulanması. (Piyasa Değeri × Değer Kaybı Oranı)	₺15.000

---

Hesaplama Adımları

1. Piyasa Değerini Belirleme:

Aracın kazadan önceki piyasa değeri belirlenmektedir. Bu, aracın ikinci el satış fiyatı olarak alınmaktadır.

2. Hasar Türü ve Miktarı:
   Kazanın ardından aracın aldığı hasarın büyüklüğü tespit edilmektedir. Ancak, aracın onarım maliyeti ve hasarın hangi bölgeyi kapsadığına bağlı olarak değişir.
3. Kilometre ve Yaş:
   Aracın yaşı ve kilometresi de değer kaybını etkiler. Genellikle, eski ve yüksek kilometreli araçlar, daha fazla değer kaybeder.
4. Onarım Durumu:
   Aracın onarım şekli de değer kaybını etkiler. Eğer orijinal parça kullanılarak ve yetkili servislerde onarım yapılmışsa, değer kaybı daha az olur. Aksi takdirde, kötü yapılan onarımlar daha fazla değer kaybına yol açmaktadır.
5. Değer Kaybı Oranı Hesaplama:
   Hasar büyüklüğüne göre bir değer kaybı oranı belirlenmektedir. Bu oran, genellikle %10 ile %50 arasında değişir. Araçtaki hasarın büyüklüğü ve onarımın kalitesine göre bu oran hesaplanır.
6. Değer Kaybını Hesaplama:
   Son olarak, piyasa değerine değer kaybı oranı uygulanarak değer kaybı tutarı hesaplanır.

---

Örnek Hesaplama:

• Aracın Piyasa Değeri: ₺50.000
• Hasar Oranı: %30
• Hesaplanan Değer Kaybı:
  ₺50.000 × %30 = ₺15.000

Bu durumda, kazadan sonra aracın değeri ₺35.000‘a düşer, yani ₺15.000 değer kaybı oluşur.

---

Araç Değer Kaybı Hesaplarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Araç Durumu: Araç, kaza sonrası tamir edilse bile, kaza geçmişi aracın değerini düşürebilir. Bu nedenle, kaza durumu ve onarım tipi dikkatle incelenmelidir.
• Sigorta Poliçesi: Sigorta poliçesinin kapsamı, değer kaybı tazminatını etkileyebilir. Ancak, kasko poliçeniz varsa, kasko sigortası değer kaybını belirli şartlar altında karşılayabilir.
• Ekspertiz Raporu: Değer kaybı hesaplamaları genellikle uzman bir ekspertiz tarafından yapılır ve bu rapor tazminat talebinin doğruluğu için önemlidir.

Bu tablo ve açıklamalar, araç değer kaybı hesaplamaları için genel bir rehberdir. Ancak her aracın durumu farklıdır, dolayısıyla profesyonel bir ekspertiz desteği almak önemlidir.

Araç Değer Kaybı Talebi Nasıl Yapılır?

1. Kaza Tespit Tutanağı ve Belgeler : Kazaya ilişkin kaza tespit tutanağı ve tüm belgeler toplanmalıdır.
2. Sigorta Şirketi veya Karşı Taraf : Kazada kusurlu sürücünün sigorta şirketine başvuru yapılır.
3. Ekspertiz Raporu : Değer kaybının tespiti için uzman bir ekspertiz raporu hazırlanır.
4. Dava veya Tahkim : Uzlaşma sağlanamazsa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir veya dava açabilirsiniz.

Değer Kaybı Tazminatı için Gerekli Belgeler:

• Kaza Tespiti
• Ekspertiz raporu
• Hasar fotoğrafları ve Onarım faturaları
• Araç ruhsatı ve diğer kimlik belgeleri

Araç Değer Kaybı Hesaplaması Yargıtay Kararları

• Aracın değer kaybından karşı aracın sürücüsü ve arabanın sahibi birlikte sorumludur.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi 2017/3489 E., 2018/10044 K., 05.11.2018 Tarihli kararında aracın maliki ve sürücüsünün müştereken ve müteselsilen sorumluluğundan bahsedilmiştir.

“Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 88/1. maddesindeki, birlikte zarara sebep olanların, zararın tamamı için zarar görene karşı müteselsilen sorumlu olduklarına dair yasal düzenleme ile davacı tarafın müteselsil sorumluluk esasıyla davalılara dava açtığı dikkate alındığında, davalı … şirketlerinin zararın tamamından müteselsil sorumlu tutulmasında bir usulsüzlük bulunmamasına…”

• Değer kaybının Türk Borçlar Kanunundaki gerçek zarar ilkelerine uygun olarak piyasa rayiç değerine göre hesaplanması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

            ”Anayasa Mahkemesi iptal gerekçesinde “6098 sayılı Kanun’a göre hesaplanan değer kaybı (…) tazminatlarının dava konusu kurallara göre hesaplanan değer kaybı, (…) tazminatlarından yüksek bir miktara tekabül etmesi hâlinde üçüncü kişinin zararının, bu zararı teminat altına alması için öngörülmüş olan zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında karşılanamaması söz konusu olabilecektir. Bu durumun zarar gören kişi aleyhine sonuç doğuracağı ve karayolu zorunlu trafik sigortasının öngörülmesinin temelinde yatan mağdurun gerçek zararının karşılanması amacıyla bağdaşmayacağı açıktır. Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa’nın 5., 17. ve 35. maddelerine aykırıdır.”

Nitekim Yargıtay içtihatlarına göre de “aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybının hesaplanması” gerekmektedir. (Yargıtay 17. HD. 2020/89 E. 2021/1988 E.)

Diğer Makalelerimize göz atın;

Sıfır Araçlarda Ayıp Halinde Tüketici Hakları

Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası

Av. Aslı Arslantaş